Het lab van VUB-professor Raymond Hamers ontdekte in 1989 bij toeval een nieuw type antilichaam in het bloed van een dromedaris. Antilichamen, ook wel antistoffen genoemd, zijn eiwitten die het lichaam aanmaakt als afweerreactie. Ze zijn een onderdeel van de immuunrespons op bijvoorbeeld virussen en bacteriën. Het nieuw ontdekte antilichaam bij kameelachtigen was kleiner en eenvoudiger dan de gekende antilichamen bij muizen en mensen.

Voormalig VIB-onderzoeker Serge Muyldermans vereenvoudigde de structuur van de nieuwe antilichamen tot enkel-domein antilichamen, zogenaamde VHHs of Nanobodies®.

Nanobodies® bezitten een unieke structuur, een klein formaat en zijn uitzonderlijk stabiel. Ze kunnen hierdoor resultaten neerzetten die met klassieke antilichamen onmogelijk te bereiken zijn. VHHs zijn met andere woorden een zeer veelzijdige klasse van moleculen voor onderzoek, diagnostiek en therapie in het domein van de gezondheid van zowel mens als dier.

Daarom heeft VIB het gebruik van VHHs als onderzoeksinstrument in de biotechnologie bewust op het voorplan gezet en verkent het volop de inzet van Nanobodies® als commercieel product in de geneeskunde, dierengeneeskunde en gewasbescherming.

Tot op dit moment zorgt het onderzoek van het labo van Jan Steyaert (VIB-VUB) voortdurend voor technologische innovaties in het VHH-veld. Innovaties die op hun beurt leiden tot intensieve samenwerkingen met onderzoeksinstituten en industriële spelers.

Het succes van de kleine antilichaamdeeltjes heeft geleid tot de creatie van maar liefst vijf VIB spin-offs: Ablynx (2001), Biotalys (2013, voormalig AgroSavfe), Confo Therapeutics (2015), ExeVir Bio (2020) en Animab (2020).

Ablynx, nu een Sanofi-bedrijf, richt zich op de ontdekking en ontwikkeling van Nanobodies® als therapeutisch middel voor een resem levensbedreigende menselijke ziekten.

Het bedrijf heeft momenteel meer dan 40 geneesmiddelen in de pijplijn zitten en lanceerde in 2018 het eerste op Nanobodies® gebaseerde geneesmiddel: caplacizumab. Het geneesmiddel behandelt aTTP, een zeldzame bloedstollingsstoornis. De successen van Ablynx overtuigden Sanofi om in 2018 het Gentse bedrijf over te nemen voor € 3,9 miljard.

Biotalys verkent het potentieel van VHHs om plantenziekten in de landbouw te bestrijden. In deze context kregen de kleine antilichaamdeeltjes de gepaste naam Agrobodies®.  
Gewasbeschermingsmiddelen met Agrobodies® kunnen in lagere doseringen ingezet worden en hebben langer effect, zonder herhaalde toepassingen. Zo dragen ze bij aan een betere en duurzamere landbouwproductie.

Confo Therapeutics tenslotte bouwt aan een portfolio van unieke programma's op basis van haar eigen Confo® technologie. Deze technologie gebruikt VHHs, hier ConfoBodiesTM genaamd, om specifieke receptoren genaamd GPCR's te stabiliseren in een specifieke en interessante setting. Een excellent uitgangspunt om nieuwe medicijnen te ontdekken en ontwikkelen.

Dat de VHH-technologie binnen VIB het onderwerp van intensief onderzoek is en blijft, is duidelijk. De technologie is bovendien beschikbaar voor academische en commerciële partners via de VIB Core Facilities.